Πώς διαβάζουμε παραμύθια με τα παιδιά ;

Διαβάζοντας με τα παιδιά

Ένας από τους πιο συνηθισμένους τρόπους με τον οποίο οι ερευνητές μελετούν τον οικογενειακό γραμματισμό  είναι η συχνότητα έκθεσης  στον έντυπο λόγο που κυμαίνεται από τον αριθμό των παιδικών βιβλίων στο σπίτι ως το χρόνο που δαπανάται για κοινή ανάγνωση βιβλίων και την άμεση διδασκαλία γλωσσικών δεξιοτήτων από τους γονείς. δείχνουν ότι η εμπειρία παραμύθι κατά την προσχολική ηλικία μπορεί να είναι μια σημαντική επιρροή στην ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων των παιδιών.  

Οι Sénéchal et al (1996) σε δύο πειράματά τους με νήπια και τους γονείς τους αναφέρουν πως οι γνώσεις των γονέων και  παιδιών γύρω από τα  παιδικά βιβλία είναι πολύ καλοί προάγγελοι των γλωσσικών δεξιοτήτων των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Επίσης  αναφέρουν  ότι άλλες πτυχές του οικιακού περιβάλλοντος γραμματισμού όπως ο  αριθμός των βιβλίων στο σπίτι, οι επισκέψεις σε βιβλιοθήκη, η έκθεση των ίδιων των γονέων στον έντυπο λόγο σχετίζονταν με τις δεξιότητες λεξιλογίου των παιδιών. 

Πόσο χρόνο, όμως, θα έπρεπε να καταναλώνουν οι γονείς διαβάζοντας βιβλία στα παιδιά τους; Παιδιά που που είχαν καλή πρόοδο στην ανάγνωση είχαν γονείς που τους διάβαζαν τουλάχιστον 60 λεπτά την εβδομάδα, περίπου 10' την ημέρα.Εάν τα παιδιά έχουν βιβλία που τους τα διαβάζουν , και γελάνε και συζητάνε γι΄αυτά, τότε μαθαίνουν πως τα βιβλία μπορεί να έχουν ενδιαφέρον, να είναι διασκεδαστικά και γεμάτα πληροφορίες. με το να διαβάζουμε στα παιδιά τα μαθαίνουμε να απολαμβάνουν τα βιβλία και με τον καιρό  να θελήσουν να διαβάσουν μόνα τους.

Έξι Βοηθητικές Ερωτήσεις

Τι είδους ερωτήσεις να κάνουμε στα παιδιά σχετικά με το κείμενο; 

Ακολουθεί  μια λίστα με ερωτήσεις που μπορούμε να απευθύνουμε στα παιδιά για οποιοδήποτε είδος βιβλίου. Οι καλοί αναγνώστες κάνουν ερωτήσεις στον εαυτό τους για τα όσα διαβάζουν, όπως "Τι συνέβει;", "Γιατί το έκαναν/ είπαν αυτό;", "Τι θα συμβεί μετά;" Αυτές είναι ερωτήσεις που μας βοηθάν να σκεφτόμαστε αυτό που διαβάζουμε και να το κατανοούμε. Ενθαρρύνουμε το παιδί να αναρωτιέται την ώρα που θα διαβάζει το ίδιο αργότερα.

Οι ερωτήσεις του Rudyard Kipling είναι ένας χρήσιμος, βοηθητικός τρόπος να ξεκινήσετε να ρωτάτε το παιδί σας για όσα του διαβάζετε.

1.  Ερωτήσεις σχετικές με την ιστορία

Πότε;

•   Πότε έγινε η ιστορία;

•   Πριν πόσο καιρό;

•   Τι συνέβη πριν;

•   Τι θα συμβεί μετά;

•   Τι σημαίνει «μια φορά κι έναν καιρό»;

Πού;

•   Πού έγινε;

•   Τι είδους μέρος ήταν;

•   Είναι ένα πραγματικό ή ένα φανταστικό μέρος;

•   Μπορείς να το ζωγραφίσεις;

•   Πού θα μπορούσε να τοποθετηθεί;

Ποιος;

•   Ποιος την έγραψε;

•   Ποιος είναι μέσα;

•   Ποιος είναι ο πιο σημαντικός ήρωας;

•   Ποιος άλλος είναι σημαντικός;

•   Μπορείς να ζωγραφίσεις τον ήρωα;

•   Τι είδους άνθρωπος είναι;

Τι;

•   Τι είδους ιστορία είναι;

•   Τι συνέβη στην ιστορία;

•   Τι θα μπορούσε να είχε συμβεί;

•   Τι σκεφτόταν, τι έλεγε, τι ένιωθε ο ήρωας;

•   Τι από αυτά που σκεφτόταν/ ήθελε/ έλπιζε θα συνέβαιναν;

Πώς;

•   Πώς συνέβη αυτό το γεγονός;

•   Πώς ξεκίνησε;

•   Πώς πιστεύεις ότι θα τελειώσει

•   Πώς τελείωσε;

•   Πώς θα το τελείωνες εσύ;

Γιατί;

•   Γιατί συνέβη με τον τρόπο που συνέβη στη ιστορία;

•   Γιατί γράφτηκε

•   Γιατί γράφτηκε με αυτόν τον τρόπο;

•   Ποιος λέει την ιστορία και γιατί;

2. Ταιριάζουμε ήχους με λέξεις

• Διαβάζουμε τον τίτλο καθώς δείχνουμε τις λέξεις και ενθαρρύνουμε το παιδί να πει τον τίτλο. Τι λέει ο τίτλος;

•Κατά διαστήματα διαβάζουμε μια πρόταση και ενθαρρύνουμε το παιδί να επαναλάβει την πρόταση ενώ δείχνει εμείς δείχνουμε τις λέξεις. Τι λέει αυτή η πρόταση;

•Ζητάμε από το παιδί να διαβάσει τι είπε ένας ήρωας με τη φωνή του ήρωα. Τι λέει ο ήρωας;

•Ζητάμε από το παιδί να κοιτάζει όταν πλησιάζουμε στο τέλος της σελίδας και να γυρίσει τη σελίδα για μας. Ξέρεις ποτέ πρέπει να αλλάξεις σελίδα;

•Μιλάμε για το βιβλίο και ρωτάμε το παιδί αν έχει κάποιες ερωτήσεις να μας κάνει. Θέλεις να ρωτήσεις κάτι για το βιβλίο;

3. Διαβάζοντας μαζί

• Διαβάζουμε τον τίτλο μαζί ενώ δείχνουμε τις λέξεις. Ζητάμε από το παιδί να διαβάσει μόνο του  τον τίτλο στην εσωτερική σελίδα. Μπορείς να διαβάσεις τον τίτλο;

•Καθώς διαβάζετε το βιβλίο , μερικές φορές παραλείψετε μια λέξη – π.χ. μια λέξη που επαναλαμβάνεται ή την τελευταία λέξη μιας πρότασης. Μπορείς να διαβάσεις τη λέξη που λείπει;

•Όταν τελειώσετε μια σελίδα ή ένα μέρος του βιβλίου δεστε αν το παιδί σας μπορεί να εντοπίσει καμιά λέξη που επαναλαμβάνεται. Μπορείς να δεις αυτήν τη λέξη ξανά; (αν το παιδί δεν τα καταφέρει, αφήστε το λίγα δευτερόλεπτα να σκεφτεί, πεστε  και διαβάστε)

•Ενθαρρύνετε το παιδί σας , αν μπορεί, να διαβάζει μερικά  βιβλία μαζί σας. Μπορείς να διαβάσεις μαζί μου;

•Ενθαρρύνετε το παιδί σας να μιλάει για το αγαπημένο κομμάτι του βιβλίου, λέγοντας τι του άρεσε και γιατί.  Τι σου άρεσε περισσότερο και γιατί;

Βιβλιογραφία

Fisher Robert. How to Develop Your Childs Mind.Souvenir Press, London , 1999.

Sénéchal, M., LeFevre, J., Hudson, E., & Lawson, E. P. (1996). Knowledge of storybooks as a predictor of young children's vocabulary. Journal of Educational Psychology, 88(3), 520-536. doi:10.1037/0022-0663.88.3.520